Project Update - Data Logistics 4 Logistics Data

Het delen van data is de kurk waar digitaal samenwerken in de logistiek op drijft. Data delen is daarom belangrijk voor het verhogen van de efficiëntie, het verlagen van kosten en het verlagen van de druk op infrastructuur en milieu. Bovendien maakt digitale samenwerking de creatie van nieuwe logistieke concepten mogelijk, wat leidt tot nieuwe zakelijke kansen en oplossingen voor uitdagingen zoals zichtbaarheid van goederen, synchronisatie van planning tussen partners en bundeling van capaciteit.

We spraken in februari 2023 met dr. Lydia Meijer, senior strategist bij TNO in Groningen en voormalig hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam. Andere hoofdonderzoekers waren dr. Ana Oprescu en prof. dr. ir. Cees de Laat. Het DL4LD-project is ondersteund door NWO en TKI Dinalog waarin zij gezamenlijk optreden om innovatie in de logistiek in Nederland aan te jagen.

Vertrouwen en data-soevereiniteit in de logistiek

Het onderzoeksproject DL4LD ondersteunt de Nederlandse logistieke sector bij het digitaliseren van hun bedrijfsprocessen. Er moest een data-infrastructuur komen waar het delen van data tussen logistieke partners onder wettelijke bescherming kan plaatsvinden en eenvoudig en robuust, ad-hoc kan worden opgezet. Een focuspunt van het DL4LD-onderzoek was daarom het handhaven van de soevereiniteit van de data-eigenaar over de toegang tot, het gebruik, de verwerking en de verspreiding van zijn data. Die handhaving vind geautomatiseerd plaats waarbij de computer elke handeling op de data controleert aan de hand van wet-en-regelgeving en contracten tussen de partijen. Die automatisering is cruciaal, immers in de logistiek zijn bij transacties meerdere bedrijven betrokken, vaak op een ad-hoc en uiterst competitieve manier. DL4LD laat zien hoe een complex digitaal zakelijk ecosysteem op gezet kan worden en gegevens onder rechtsbescherming kunnen worden bewerkt en uitgewisseld.

Digitale bedrijfsecosystemen, digitale marktplaats STDMP.

Een manier om het gebrek aan vertrouwen te verminderen is het concept van veilige digitale marktplaatsen, of STDMP (Secure Trustworthy Digital Market Place). DL4LD trekt, als vervolg op eerder onderzoek uit 2016 van de UvA, hier de parallel met de bekende fysieke markt waar een marktmeester de regels handhaaft die door een stichting of vereniging van marktkooplieden opgesteld worden. Het zelfde bestuur is in eerste instantie ook bij conflicten aan zet om deze op te lossen. In de STDMP erkent een lid de overeenkomsten voor het delen van gegevens en wordt vervolgens instaat gesteld de STDMP te gebruiken en daarin data, als onderdeel van digitale transacties te delen, te bewerken of te gebruiken. Bovendien ondersteunt een SDTMP de organisaties in het zakelijke ecosysteem die het exploiteren, onder andere door te rapporteren over de transacties die plaatsvinden en daarmee de beslechting van eventuele geschillen mogelijk te maken.

De bijdrage van DL4LD

Lydia licht de aanpak toe: “Enerzijds hebben we met bedrijven samengewerkt om precies inzicht te krijgen in hun datadeelbehoefte. Daarvoor organiseerden wij technologiedemonstraties, ronde tafel discussies en presentaties. Via de projectpartners evofenedex, Air-France en Ciena Networks konden we ook nationaal én internationaal terugkoppeling vergaren op onze aanpak. Consortium partner Thales heeft in een whitepaper een visie op digitale marktplaatsen gedeeld. Partner Amsterdam Smart City & DataHub heeft de kennis in de proef met AMdEX, de Amsterdam Data Exchange, gebruikt. Van BizzDesign is de software voor het ontwerpen van software systemen ingezet. De Universiteit van Amsterdam heeft een aantal geavanceerde technologieën voor creatie en inzet van STDMP’s onderzocht. Ook zijn DL4LD concepten met de Amsterdamse Haven in de praktijk getest met name door de DL4LD-consortium partners Transfides, Oracle en TNO. Deze projecten zijn ook na de proef doorgezet, dat is een mooi resultaat.”
In 4 werkpakketen is op deze manier een grote bijdrage geleverd aan;

• het ontwikkelen van een referentiearchitectuur voor STDMP
• het ontwerpen en beproeven van de essentiële functies voor het delen van gegevens in STDMP;
• het stimuleren van grootschalige acceptatie door te streven naar openheid, standaardisatie en interoperabiliteit;
• het aansluiten bij nationale en internationale initiatieven die gericht zijn op betrouwbare datadeling voor de logistieke sector;
• het opbouwen van een realistische demonstratie- (en test-)omgeving;
• het ontwikkelen van open source componenten ter ondersteuning van de referentiearchitectuur.

Drie promovendi Binnen het onderzoek zijn drie promovendi aan de slag gegaan. In 2023 promoveren zij op de volgende onderwerpen:

Lu Zhang: A policy compliance detection architecture for data exchange infrastructures.

Mostafa Mohajeriparizi: Modelling governance in complex cyber infrastructures.

Xin Zhou: Incentive design for the promotion of compliant behaviour in data sharing environments.

De partners

Het DL4LD-project wordt uitgevoerd door een consortium van wetenschap UvA, TNO en verschillende bedrijven: CIENA, Air France KLM, Thales, Smart City Amsterdam, BiZZdesign, Oracle Nederland BV, Transfides en evofenedex. Lydia vertelt: “Het opzetten van een dergelijk consortium is altijd veel werk, mooi is om te zien dat veel van ons werk en het netwerk tijdens en na het onderzoek wordt doorgezet. Een interessante ontwikkeling was de komst van AMdEX, waar veel van onze partners bij betrokken zijn. Met elkaar zijn we op vele manieren aan de slag geweest om het gedachtegoed voor een data-infrastructuur te bevorderen. Een mooie stap vooruit!”

De toekomst

DL4LD laat zien dat het concept van SDTMPs mogelijk maakt om data van diverse bedrijven, in een federatieve digitale infrastructuur, op een betrouwbare wijze onder bescherming van handhavende autoriteiten te gebruiken. Neemt de overheid het concept over dan worden SDTMPs de bouwblokken van de digitale maatschappij. “We wisten in 2016 waar we heen wilden en hebben met DL4LD goed kunnen laten zien waarom een digitale marktplaats nodig is. En we gaan verder, er worden weer nieuwe fondsen aangevraagd en de community blijft actief. En persoonlijk ik vind het fantastisch om te zien hoe promovendi opbloeiden tijdens hun onderzoek, daar draag ik graag aan bij,” sluit Lydia af.

De presentaties en publicaties van DL4LD zijn ook beschikbaar via de UvA DL4LD-site: DL4LD.nl